از خرافات و باورهای عامیانه مردم ایران چه می دانید؟!

خرافات و باورهای عامیانه مختص به ایران نیست و در تمام جهان حتی کشورهای پیشرفته هم دیده می شود و تعدادی از آن ها ریشه در عقاید یا جهل افراد دارد. نمونه ای از این خرافات در جام جهانی 2010 آفریقای جنوبی اتفاق افتاد که یک هشت پای آلمانی به نام پل نتایج مسابقات را پیش بینی می کرد و به شهرتی جهانی دست یافت. البته "پل پیشگو" چندی بعد در آکواریوم محل زندگی خود در آلمان درگذشت! در این مقاله با ما باشید تا تعدادی از باورهای عامیانه مردم ایران را با هم مرور کنیم.

خرافه های رایج در ایران؛ از پیشانی بلند تا عطسه و صبر!

داشتن پیشانی بلند باعث خوشبختی می‌شود:

 پیشانی داشتن، پیشانی بلند، پیشانی نوشته و خط پیشانی در باور بعضی از مردم تعیین کننده سرنوشت بوده است. در کتاب مرزبان نامه که یکی از آثار ارزنده ادب فارسی در قرن چهارم هجری است آمده است: «اسرار فر ایزدی از اساریر جبهت او اشراق کردی» که به این باور اشاره دارد. بر اساس این باور «پیشانی بلند» نشانه نیکبختی و «پیشانی کوتاه» نشانه تنگدستی و زبونی است.

این باور در داستان‌ها و امثال فارسی نیز بازتاب فراوانی داشته است. برای نمونه داستان «ماه پیشونی» یکی از این داستان هاست که در آن تصویر ماهی بر پیشانی دخترک قصه، سرانجام به خوشبختی اش منجر می‌شود. از مثال‌های معروف مبتنی بر این باور نیز می‌توان به مَثل «آدم باید پیشانی اش بلند باشد» یا «چه پیشانی سیاهی داشتم» اشاره کرد. پیشانی نوشت در باور بسیاری از مردم نشان دهنده اقبال و بخت است.

عطسه مساوی با صبر:

 در بخش‌های شمال هند و همچنین ایران، این باور عمومی وجود دارد که عطسه کردن در هنگام آغاز یک کار، نشانه‌ای برای توقف آن کار است. در میان ایرانیان، یک عطسه نشانه صبر کردن است، ولی دو عطسه پیاپی نشانه عجله است و به آن «جخد» می‌گویند. تعدادی از مردم معتقدند اگر کسی در خواب عطسه کند، مهمان یا مسافری در راه دارد. اگر این عطسه باعث شود فرد از خواب بیدار شود باید منتظر رسیدن مهمان بنشیند. این باور تا اندازه‌ای عمومیت دارد که گروهی از مردم به محض عطسه کردن دست از کار می‌کشند و منتظر جخد آن می‌شوند تا به کار خود ادامه دهند.

اعتقاد به بدشگونی شکستن آینه

 مردم در گذشته تصویر خود را جزئی از روحشان می‌دانستند و تصور می‌کردند با شکستن آینه، روح آن‌ها آسیب می‌بیند؛ به همین دلیل شکستن آینه را بدشگون می‌دانستند و معتقد بودند اگر آینه‌ای بشکند، پیشامد ناگواری برای اهل خانه رخ خواهد داد. این باور در گذشته یک اصل علمی بوده است که دانشمندان زمان بر آن صحه گذاشته بودند، اما اگر در دنیای امروز و با رد شدن علمی این قبیل باور‌ها کسی هنوز چنین عقیده‌ای داشته باشد، در واقع بر خرافات تکیه کرده است.

عدد سیزده نزد بسیاری از ملت ها نحس است.

ریشه نحوست عدد سیزده این است که یونانیان قدیم عقیده داشتند خدایان دوازده تا هستند و کارهای مردم را انجام می دهند، ناگهان خدای سیزدهمی بوجود آمد و یکی از خدایان را کشت و نظام امور را بر هم زد از این رو ملت یونان عدد سیزده را نحس می دانستند.  نحوست عدد 13 با کشورگشایی اسکندر به بسیاری از ممالک و جوامع بشری سرایت کرد.

آداب خرافی عقد و عروسی

از عقاید خرافی رایج در ایران این است که باید در مراسم عقد شرایط زیر وجود داشته باشد:

1. زن هایی که حاضر می شوند باید سفید بخت باشند.

2. دو شمع یکی برای عروس و دیگری برای داماد.

3. آینه باشد و عروس در هنگام عقد به آینه نگاه کند.

4. در لباس گره نباشد و عروس بند لباس خود را باز کند تا گره در کارش نخورد.

نیت درباره آینده بچه در زمان بریدن نافش:

 در گذشته مرسوم بوده است هنگام بریدن ناف بچه نیتی در دل می‌کردند؛ به این معنی که آن شخص تا پایان عمر خویش ناگزیر در راهی قدم خواهد گذاشت که برای او نیت شده است. این باوری است که حتی به شعر شاعرانی همچون صائب تبریزی وارد شده است.

او بر اساس این باور مصرع «ناف مرا به نغمه عشرت بریده اند» را سروده است. از دیگر اعتقادات گذشتگان در این زمینه، این بوده است که برای باهوش شدن کودک، قسمت اضافه ناف نوزاد را در سوراخ موش می‌گذاشتند!

جمع بندی

باورهای عامیانه دیگری مثل پخش کردن نخود مشکل گشا، صلوات هنگام روشن شدن چراغ، دور ریختن لباس اموات، بخت گشایی به وسیله رمال ها، شمع روشن کردن در زیارت گاه ها، بستن نعل اسب به عقب ماشین به عنوان حافظ و نگهبان، قفل بستن در برخی از اماکن مقدس و انداختن تخم مرغ جلو مسافری که از سفر بازگشته و ده ها باور دیگر هم در بین ایرانیان از گذشته تاکنون رواج دارد.